ΓΟΡΤΥΝΑ
Ο αρχαιολογικός χώρος της Γόρτυνας βρίσκεται δίπλα στο χωριό Άγιοι Δέκα και εκατέρωθεν του δρόμου που συνδέει τους Αγίους Δέκα με τις Μοίρες. Η πόλη ήταν απλωμένη σε μια μεγάλη έκταση κατά μήκος του Μητροπολιανού ποταμού (ή Ληθαίος) πνιγμένη και σήμερα στους ελαιώνες.
Η περιοχή κατοικούνταν ήδη από το 3000 π.Χ., ενώ κατά τη μινωική εποχή εξελίχτηκε ως μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Κρήτης. Μάλιστα, τον 3ο αιώνα πΧ ξεπέρασε τη Φαιστό σε ισχύ και πήρε υπό την κατοχή της τα Μάταλα, ενώ διατήρησε και το λιμάνι της Λεβήνα (Λέντας). Η ακμή της φιλορωμαϊκής πόλης απογειώθηκε όταν οι Ρωμαίοι μετέφεραν την πρωτεύουσα της Κρήτης και της Κυρηναϊκής (σημερινής Λιβύης) στη Γόρτυνα. Η πόλη καταστράφηκε οριστικά από τους Άραβες το 828μΧ.
Η πόλη της Γόρτυνας αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας. Οι πρώτες έρευνες στη Γόρτυνα ξεκίνησαν το 1884 από τους αρχαιολόγους Federico Halbherr και τον Στέφανο Ξανθουδίδη, όταν ανακάλυψαν τη Μεγάλη Επιγραφή της Γόρτυνας. Το 1898 άρχισαν οι πρώτες ανασκαφές, που συνεχίζονται ακόμη και σήμερα.
Η περιοχή κατοικούνταν ήδη από το 3000 π.Χ., ενώ κατά τη μινωική εποχή εξελίχτηκε ως μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Κρήτης. Μάλιστα, τον 3ο αιώνα πΧ ξεπέρασε τη Φαιστό σε ισχύ και πήρε υπό την κατοχή της τα Μάταλα, ενώ διατήρησε και το λιμάνι της Λεβήνα (Λέντας). Η ακμή της φιλορωμαϊκής πόλης απογειώθηκε όταν οι Ρωμαίοι μετέφεραν την πρωτεύουσα της Κρήτης και της Κυρηναϊκής (σημερινής Λιβύης) στη Γόρτυνα. Η πόλη καταστράφηκε οριστικά από τους Άραβες το 828μΧ.
Η πόλη της Γόρτυνας αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας. Οι πρώτες έρευνες στη Γόρτυνα ξεκίνησαν το 1884 από τους αρχαιολόγους Federico Halbherr και τον Στέφανο Ξανθουδίδη, όταν ανακάλυψαν τη Μεγάλη Επιγραφή της Γόρτυνας. Το 1898 άρχισαν οι πρώτες ανασκαφές, που συνεχίζονται ακόμη και σήμερα.